Otoskleroz Tedavisi

İşitme cihazları:

Klasik, günlük kullanımda sıklıkla gördüğümüz işitme cihazları operasyona engel başka hastalıkları olanlarda, operasyonu kabul etmeyenlerde bir seçenek olabilir.

Ancak, özellikle kemik yolu türü işitme cihazı kullanımı daha verimli işitme iyileştirmesini sağlayabilir. Şahsi kanaatim; hava yolu işitme cihazları çoğunlukla bu gurup hastalarda daha olumsuz bir seçenektir.

Kemik yolu cihazlarının ise gözlük sapına monte edilmiş formları ve yine bir operasyonla takılan (implante edilen) formları kullanımaktadır.

Şahsi görüşüm ve en sık uygulamam; uygun olan, operasyondan yarar görmeyecek denli ilerlememiş olan otoskleroz kastalarında cerrahi işlemdir .

Cerrahi Yaklaşım (Bireysel uygulamamdır):

Lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. Hastanın sıklıkla ertesi gün taburcu olduğu bir operasyondur. 8 saatlik açlık sonrasında ameliyathane koşullarında ugulanır. Dışkulak yolundan mikroskopik görüş altında yapılmaktadır.Bazen 1- 1.5 cm lik dışarıdan görülemeyecek kesi gerektirir. Son yıllarda endoskopik yaklaşım da alanımıza girmiş olmakla beraber klasik mikroskopik uygulamamıza üstünlüğü bu operasyon için yoktur.

Operasyonda uzun yıllardır Karbondiyoksit Lazer kullanmaktayım. Operasyon sırasında kemikciklere zarar verici hareketlendirici manevalardan kaçınmayı sağladığını düşünmekteyim. Ancak çok uzun yıllar Lazer olmadan da yapmış olmam nedeni ile Lazerin sadece bir güvenlik unsuru olduğunu düşünmekte ve kullanmaktayım. Hemen daima Özengi kemiği, daha az olarak da hem Özengi hem Örs kemikleri bir protez (2002 den bu yana titanyum protez kullanmaktayım. MR’a girme kısıtlanması 7 Tesla gücüne kadar yoktur) ile değiştirilerek hareketli kemik iletim zinciri tekrar oluşturulur. Günümüzde tıbbi alanda rutin kullanılmakta olan MR cihazları 3 Tesla veya daha düşüktür. Telli teflon, saf teflon protezler de güvenle kullanılmaktadır.

Bir hafta kadar kulak yolu steril gazlarla kapalı tutulur ve gerekli değilse açılmaz, pansuman yapılmaz. 7 veya 8. gün kulağı açmakta ve normal banyoya izin vermekteyim.Öncesinde banyo kulak pansumanlarını koruyacak şekilde yapılabilmaktedir. Gıda kısıtlaması yoktur. Uçuş izni mecbur olmadıkça 2 aydan sonra verilebilir. Mecburiyet halinde kulak zarına çok küçük bir delik uçuştan bir gün önce veya aynı gün açılarak yapılabilir.

Operasyon sonrası çok erken dönemde hafif baş dönmesi olabilmektedir. Ancak sık değildir. Bu durum da denge sisitemini baskılayan, taşıt tutması durumunda da kullanılmakta olan klasik ilaçlarla giderilebilmektedir.

Ameliyat sorası olası komplikasyonlar:

• İç kulak tipi işitme kaybı: % 0.2 – 1 arası görüldüğü bildirilmektedir. Ameliyattan hemen sonra veya ilk 15 gün içinde oluşabilir. Geri dönüşümsüz olma olasılığı mevcuttur. Her koşulda tekrar operasyon yapılarak durumun anlaşılmaya ve onarılmaya çalışılması gereklidir. Daha önce stapes cerrahisi geçirmiş kulaklarda yapılacak operasyonlarda işitme kaybı olasılığı artmaktadır.
• Yüz felci: Yüzün kas aktivitesini sağlamakta olan sinir orta kulak içinden, hatta operasyon alanının hemen üzerinden geçmektedir. Bireylerin büyük çoğuluğunda kemik bir kılıf, kanal içinden geçer yani güvendedir. Ancak,kişiye özgün farklı geçiş tarzları da azımsanmayacak oranda görülmektedir. Bazı durumlarda kemik kılıfının bir kısmının açık olması, bu durumun da farkedilmemesi halinde hasara uğramasına yol açabilir. Bu durumu ameliyat öncesinde değerlendirmek için kendi ugulamam ve asistan eğitimlerinde, mezuniyet sonrası kurslarda daima operasyon öncesinde BT çekilmesini önermekte ve uygulamaktayım.
• İşitmenin operasyon sonrasında düzelmemesi: Piston yerinden çıkmış olabilir tekrar operasyonla yerine yerleştirmek gerekebilir. Şahsi uygulamamda hiç görmedim.
• Yarım Daire Kanal Açıklığı: Otoskleroz gibi iletim tip işitme kaybı yapabilir. Çınlama ve Baş dönmesi yakınması da mevcuttur. Dikkatsizce değerlendirilen odyolojik testler ve BT olmaması, operasyon sonrasında düzelmeyen işitme kayıplarına neden olabilir. Bahsedilen durum (yarım daire kanal açıklığı) olasılığına karşı da BT’yi operasyon öncsinde görmek istiyorum.
• Perilenf Fistülü veya Gusher: Operasyonun durdurulmasını gerektirebilecek bir durumdur. Özengi kemiği tabanına piston yerleştirmek için Lazer veya diğer yöntemlerle delik açıldığında artezyenden suyun basınçla gelmesi benzeri iç kulak sıvısı gelişi olabilir. Bu durumda operasyon öncesinde çekilecek BT de iç kulak kanalının değerlendirilmesi ile bertaraf edilebilir veya olasılık en aza indirilebilir.
• Orta kulak/ Dış kulak enfeksiyonları: Steril ortamda yapılan bir operasyon olması nedeni ile çok düşük bir olasılıktır. Antibiyotik tedavisi gerektirebilir.
• Tad alma bozukluğu: Tad alma siniri de orta kulaktan geçmekte, tam da çalıştığımız alan üzerinde bulunmaktadır. Çoğu zaman bu siniri işlemlerimize yer açmak için öne doğru ilerletmemiz gerekir. Nadiren kopması da oluşabilir. Operasyon sonrasında tekrar doğal yerine alınır. Operasyon sırasında yapılan bu manüplasyonlara bağlı olarak geçici veya nadiren kalıcı tek taraflı dilde tad alma bozukluğu oluşabilir. Çok büyük olasılıkla bu durum birkaç ay içinde düzelebimektedir.

Sonuç Olarak;

Farklı zamanlarda her iki kulak opere edildi. Altta ameliyat öncesi, üstte ameliyatlar sonrası işitme kazançları. Her iki grafikte altta olan mavi (sol) ve kırmızı (sağ) grafiklerin yükseldiğine dikkat ediniz.

Hemen daima tedvisi cerrahi yaklaşım olan Otoskleroz hastalığı cerrahi uygulamalarla önemli oranda düzeltilebilmektedir. Daha az oranda klasik işitme cihazları veya kemiğe sabit işitme cihazları ile işitmenin iyileştirilmesi de tedavi seçenekleri arasındadır.

Komplikasyon görülme olasılığı düşük seviyelerdedir. Sosyal hayatı yüksek olan kişileri özellikle etkilemektedir. Yapılabilecek en olumsuz yaklaşım, bireyin bu rahatsızlığı göz ardı etmesi veya geciktirmesidir.

İlerleyen durumlarda ameliyat başarısı şansı düşük olabilir veya istenen sonucu veremeyecek olmasından dolayı ameliyat yapılmaması önerilebilir. Bu nedenle tanı konduktan sonra cihaz veya ameliyat seçeneklerini hekiminizle detaylı biçimde konuşarak değerlendirmenizi öneririm.

Prof. Dr. Haluk Özkarakaş
KBB & Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı